იქ, სადაც ახლა კავშირგაბმულობის სახლია, ბაგრატიონ მუხრან მუხრან ბატონის სამსართულიანი სახლი იდგა, რომელიც აიგო 1877 წელს არქ. ფონ-სკოიანის მიერ შედგენილი პროექტით. ამ სახლში იყო თბილისის შეკრებილობა (სობრანიე). 1921 წლის ზაფხულს მომხდარი ხანძრის შემდეგ ამ შენობიდან მხოლოდ კედლებიღა დარჩა. თბილისის საქალაქო საბჭომ 1928 წელს ეს ადგილი კავშირგაბმულობის დაწესებულების შენობის ასაგებად გამოჰყო.
დაინგრა დამწვარი შენობის კედლები. მოსკოვში, არქიტექტორ კონსტანტინე სოლომონოვის მიერ შემუშავდა ხუთსართულიანი შენობის პროექტი, რომლის დამტკიცების შემდეგ (1930 წელს) დაიწყო მშენებლობა. მშენებლობა 1934 წელს დამთავრდა. შენობა აგებულია რკინა-ბეტონის კარკასებით, რომელიც შევსებულია აგურით და ტუფით.
შენობის გარე გაფორმება ვერ აკმაყოფილებდა რუსთაველის პროსპექტზე არსებული შენობისადმი წაყენებულ მოთხოვნილებას. ავტორმა არ გაითვალისწინა მის მიერ დაპროექტებული წმინდა პრაქტიკული შენობის საპასუხისმგებლო მდებარეობა, დაარღვია პროსპექტის წითელი ხაზი და მისი პერსპექტივის თანდათანობითი გახსნის მშვიდი მთლიანობა. იგი წარმოადგენდა კონსტრუქტივისტული არქიტექტურის ტიპურ ნიმუშს და ორი ათეული წლის განმავლობაში ამახინჯებდა მთავარი პროსპექტის ჰარმონიულ ხედს.
საქალაქო საბჭომ 1934 წლის 16 ნოემბრის დადგენილებით კავშირგაბმულობას წინადადება მისცა ჩაეტარებინა მისი მშრალი და უშინაარსო ფასადის საფუძვლიანი რეკონსტრუქცია თანამედროვე გემოვნებისა და მოთხოვნილების მიხედვით.
დაინგრა დამწვარი შენობის კედლები. მოსკოვში, არქიტექტორ კონსტანტინე სოლომონოვის მიერ შემუშავდა ხუთსართულიანი შენობის პროექტი, რომლის დამტკიცების შემდეგ (1930 წელს) დაიწყო მშენებლობა. მშენებლობა 1934 წელს დამთავრდა. შენობა აგებულია რკინა-ბეტონის კარკასებით, რომელიც შევსებულია აგურით და ტუფით.
შენობის გარე გაფორმება ვერ აკმაყოფილებდა რუსთაველის პროსპექტზე არსებული შენობისადმი წაყენებულ მოთხოვნილებას. ავტორმა არ გაითვალისწინა მის მიერ დაპროექტებული წმინდა პრაქტიკული შენობის საპასუხისმგებლო მდებარეობა, დაარღვია პროსპექტის წითელი ხაზი და მისი პერსპექტივის თანდათანობითი გახსნის მშვიდი მთლიანობა. იგი წარმოადგენდა კონსტრუქტივისტული არქიტექტურის ტიპურ ნიმუშს და ორი ათეული წლის განმავლობაში ამახინჯებდა მთავარი პროსპექტის ჰარმონიულ ხედს.
საქალაქო საბჭომ 1934 წლის 16 ნოემბრის დადგენილებით კავშირგაბმულობას წინადადება მისცა ჩაეტარებინა მისი მშრალი და უშინაარსო ფასადის საფუძვლიანი რეკონსტრუქცია თანამედროვე გემოვნებისა და მოთხოვნილების მიხედვით.
ამ საკითხის მოგვარება სხვადასხვა მიზეზების გამო გაჭიანურდა და მხოლოდ 1954 წლის 5 ნოემბერს დამთავრდა, ზეძირკვლის მოპირკეთება კი – 1955 წლის 25 აპრილს.
ფასადის რეკონსტრუქცია შესრულდა ცნობილი არქიტექტორის, შოთა რუსთაველის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატის ივანე ჩხენკელის პროექტით. სამუშაომ მოითხოვა ფასადის ახალი კაპიტალური კედლის აგება. რომელიც შეერთებული ძველი შენობის რკინა-ბეტონის კარკასთან. მართალია, ამან ოდნავ შეამცირა კიდეც ტროტუარის სიგანე, მაგრამ გაფორმების მხრივ რუსთაველის პროსპექტს შეემატა თვალსაჩინო, დასამახსოვრებელი ფასადი, რომელიც მოპირკეთებულია ეკლარის თეთრი ქვით და დაგვირგვინებულია ლამაზი კარნიზით, ანალოგიურად გაფორმდა გვერდის ფასადი ლესია უკრაინკას ქუჩის მხრიდან.
წყარო: გ. ბეჟანიშვილი, რუსთაველის პროსპექტი და მოედანი, თბილისი, 1967 წ.
გიორგი ხუციშვილი, ჩემო თბილის ქალაქი, თბილისი, 1980 წ.
გიორგი ხუციშვილი, ჩემო თბილის ქალაქი, თბილისი, 1980 წ.
No comments:
Post a Comment